وبومتریک و کاربرد آن برای پورتال دانشگاهی

اهداف وبومتریک – webometrics

هدف وبومتریک، تشویق دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به تولید و انتشار محتوای الکترونیک در اینترنت می باشد. در واقع وبومتریک می خواهد بخشی از دانش و اندوخته های دانشگاهیان، از طریق شبکه اینترنت (پورتال سازمانی دانشگاه ها) در اختیار عموم قرار گرفته و از آنها به بهترین نحو استفاده شود. وبومتریک لزوما برای آمریکا و اروپا نبوده و دانشگاه های بررسی شده در آن، از تمام دنیا از جمله کشور ایران می باشد. وبومتریک براساس 4 شاخصی که بیان خواهد شد، محاسبه شده و گزارش آن در اختیار عموم قرار می گیرد. وبومتریک دو مرتبه در سال (یکبار تیرماه و یکبار دی ماه) ارائه می شود. در هر بار گزارش هزاران سایت مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات آن منتشر می شود.

چهار شاخص اصلی ارزیابی که وبومتریک آنرا ارائه کرده است

ذکر این نکته ضروری است که ضریب تاثیر مشاهده شده در بخش زیر، براساس گزارش سال 2018 می باشد و این شاخص لزوما در سال های مختلف یکسان نیست.

حتما بخوانید: پورتال (پرتال) چیست؟ تفاوت پورتال و cms

اقدامات وزارت علوم و وزارت بهداشت برای وبومتریک

دو وزارت خانه ای که به این موضوع مرتبط هستند در این زمینه اقداماتی را انجام داده اند. صرف نظر از بخش نامه ها و نامه هایی که در مکاتبات آنها انجام می شود (و ما از آنها بی خبر هستیم) اطلاعاتی نیز در وب سایت ها و جراید منتشر شده است.

اقدامات وزارت علوم

با جستجو در بخش اخبار و مقالات وب سایت های وزارت علوم به اخبار و اطلاعات مرتبط خواهیم رسید. بخشی از این خبرها مستندات و ارائه گزارش ها و اطلاعاتی هست که توسط وزارت علوم ارائه شده است. برخی از آنها نیز برگرفته از سایت رسمی وبومتریک می باشد. موضوع دیگری که در وب سایت وزارت علوم مشاهده می شود، اخبار دانشگاه ها و تغییر رتبه آنها در لیست وبومتریک می باشد که در چندین مورد به صورت مقاله و خبر بیان شده است.

چک لیست وبومتریک و ارائه آن توسط وزارت بهداشت

وزارت بهداشت در وب سایت های خود اطلاعاتی از وبومتریک را ارائه کرده و یک کمیته تحت عنوان کمیته وبومتریک راه اندازی کره است. این کمیته به صورت تخصصی روی این موضوع کار می کند و اساتید دانشگاهی از سراسر کشور را با خود همراه کرده است. افزون بر مطالبی که بیان شد، وب سایت وزارت بهداشت چک لیستی را برای بهبود شاخص وبومتریک دانشگاه های ایران ارائه کرده است که این چک لیست برگرفته از وب سایت وبومتریک می باشد. آیتم های آن (براساس همان 4 شاخصی که بیان شد) در زیر قابل مشاهده می باشد.

1. وب سایت نشریات دانشگاه تحت دامنه اصلی دانشگاه قرار گیرد.
2. وب سایت بیمارستان‌ها، مراکز تحقیقاتی و مراکز درمانی بهداشتی در سطح شهرستان و روستا تحت نام دامنه اصلی دانشگاه قرار گیرند.
3. کلیه مستندات فایل های word, powepoint, excel در شاخه های قابل دسترس در سایت دانشگاه قرارگیرند.
4. بانک‌های اطلاعات مقالات علوم پزشکی کشور در سایت دانشگاه‌ها قرار گیرند.
5. هر دانشگاه لینک صفحه‌‌ی دربرگیرنده آدرس همه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را در صفحه اصلی خود قرار دهد.
6. دانشگاه‌ها با تعامل با دانشگاه‌های وزارت علوم، آدرس دانشگاه خود را در سایت دانشگاه آن‌ها قرار دهند.
7. با هماهنگی استاندار و مسئولین عالی استان، سایت‌های محلی استان آدرس سایت دانشگاه را به عنوان لینک در صفحه اصلی خود قرار دهند.
8. با تعامل با سایت‌های برتر کشور، آدرس سایت دانشگاه در این سایت‌ها قرار گیرد.
9. انجام مصاحبه با خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری به صورت برنامه‌ریزی شده و قرار دادن آدرس سایت دانشگاه در مصاحبه‌ها و خبرها.
10. ایجاد انباره‌های موضوعی و بانک‌های اطلاعاتی تحت وب با صفحات قابل دسترسی توسط موتورهای جستجو.
11. ایجاد فضای هاستیگ شرکت های همکار دانشگاه تحت نام دامنه دانشگاه
12. تعداد صفحات سایت در رتبه بندی کلی سایت موثر است. اما باید صفحات پرمحتوا باشند. لذا باید دانشگاه تلاش کند تعداد صفحات وب سایت را با مطالب پر محتوا و مرتبط افزایش دهد.
13. آدرس‌ها و Domain های متفرقه در رتبه بندی لحاظ نمی گردد. لذا مراکز تابعه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور باید از داشتن سایت مجزا پرهیز کنند و همگی زیر مجموعه Domain دانشگاهی خود قرار گیرند.
14. با توجه به اینکه یکی از معیارهای اصلی افزایش دهنده حجم وب سایت، وجود منابع الکترونیک بین‌المللی از جمله بانک‌های اطلاعاتی، مجلات و مقالات می‌باشد، لذا دانشگاه باید لینک منابع الکترونیک بین المللی، ملی و بومی خود را در صفحه اصلی وب دانشگاه و به صورت First Click قرار دهد.
15. در صورت وجود فضای کافی، صفحه اختصاصی با طراحی شخصی در اختیار دانشجویان و اساتید قرار گیرد تا تعداد وب‌لا‌گ‌های زیر مجموعه Domain اصلی دانشگاه افزایش یابد.
16. با توجه به سیاست‌های حاضر در راستای جذب دانشجویان خارجی، تغییر وتحولات در نظام آموزشی و همچنین ارتقاء رتبه وبومتریک، دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور باید اقدام به عملی کردن آموزش از راه دور نمایند. در این خصوص وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با توجه به فازهای عملیاتی و گزارش پیشرفت کار دانشگاه‌ها، حمایت مالی خواهد نمود.
17. فایل‌های اسلایدهای دروس تئوری اساتید (ppt) و جزوات درسی اساتید در فرمت (pdf, Doc) در سایت در بخش گروه آموزشی مربوطه قرار گیرد.
18. رزومه اساتید به زبان‌های فارسی و انگلیسی در فرمت(pdf, doc, html ) قابل دسترس باشد. در رزومه اساتید بخش مقالات، طرح‌های تحقیقاتی، پایان نامه‌ها تکمیل گردد و هریک از این موارد به صفحه اصلی مقاله یا طرح و...لینک شود. درصورتیکه مقالات در سایت های معتبری ایندکس شده است باید آدرس اینترنتی منبع اطلاعاتی در رزومه قید گردد. همچنین ذکر آدرس اینترنتی دانشگاهی ضروری است.
19. طرح درس‌های گروه‌های مختلف آموزشی در فرمت‌های (PDF, DOC, HTML) در بخش گروه آموزشی مربوطه قرار گیرد.
20. گزارش‌های سالانه و ماهانه دانشگاه در فرمت (PDF, DOC, HTML ) در وب سایت قرار گیرد.
21. فایل‌های اسلایدهای کنفرانس‌های کلاسی دانشجویان ارشد و دکترای تخصصی در فرمت DOC و PDF‌ در سایت در بخش گروه آموزشی مربوطه قرار گیرد.
22. پایان نامه ها و طرح های تحقیقاتی در لینک مجموعه های کتابخانه الکترونیک دانشگاه قرار گیرد.
23. نام دانشگاه در سر صفحه کلیه صفحات و حتی در متن هر صفحه ذکر شود تا موتور جستجو موارد بیشتری را بازیابی نماید.
24. بهینه ­سازی موتورهای جستجو با توجه به ساختار فنی وب­ سایت انجام گردد.
25. ایندکس کردن وب سایت در موتورهای جستجوی معتبر از جمله Yahoo, Google, Live Search, Exalead
26. کلیه لینک‌ها در تمامی مسیرها تعریف شود برای مثال ممکن است نام یک استاد در چندین صفحه سایت عنوان شود (در گروه آموزشی، در قسمت پژوهشگران، مدیران). بدیهی است در کلیه صفحات نام این فرد به رزومه آموزشی پژوهشی مرتبط باشد.
27. به منظور معرفی وب سایت دانشگاه به سایر سازمان ها و افزایش بازدیدکنندگان وب سایت، ضروری است منابع با قابلیت توزیع در وب سایت دانشگاه قرار گیرد. منظور از این منابع کتاب‌های الکترونیکی یا مقالات مفید و یا حتی ارائه محصولات نرم‌افزاری رایگان در سایت دانشگاه است. به حق کپی رایت در این مورد دقت شود.
28. استانداردهای طراحی وب سایت‌ها رعایت شود.
29. وب سایـت دانشگاه به طور مستمر روزآمد سازی گردد.

خصوصیات یک پورتال دانشگاهی

اینکه یک پورتال دانشگاهی در راستای تولید محتوای بیشتر در وب، حضور بیشتر در جامعه جهانی و رسانه ها و ... از وبومتریک استفاده کند بسیار طبیعی و مطلوب است. اما وبومتریک صرفا یکی از راهکار ها می باشد. پورتال دانشگاهی باید زیرساخت ها و ماژول های مرتبط برای ارائه خدمت به مخاطبان خود را داشته باشد. در زیر به بخشی از این موارد اشاره خواهیم کرد.

• بخش اخبار و مقالات و به طور سیستم مدیریت محتوای سازمانی
• بخش مناقصه ها و مزایده ها
• بخش هایی مانند سامانه پست الکترونیک اساتید و دانشجویان
• ساب پورتال (زیرپورتال) برای دانشکده ها و پردیس های خودگردان
• ایجاد پروفایل شخصی برای اساتید، دانشجویان، کارکنان و مدیران
• ایجاد سامانه مدیریت کتابخانه، مقالات و پایان نامه ها
• و ...

پورتال دانشگاهی و اهمیت بهینه سازی موتورهای جستجو (SEO)

بحث SEO اهمیت زیادی برای یک پورتال دانشگاهی خواهد داشت. البته بخشی از این مسئله مهم به خود وبومتریک بازمی گردد. زیرا بخشی از شاخص های ارزیابی وبومتریک مربوط به بهینه سازی داخلی سایت (onpage seo)، بهینه سازی خارجی سایت (offpage seo)، دریافت لینک از سایر وب سایت ها (backlink) و .. می باشد. اما صرف نظر از وبومتریک، یک پورتال دانشگاهی می بایست محتوای خود را متناسب با اصول سئو تولید و منتشر کند. همچنین ساختار پورتال دانشگاهی و ماژول های آن می بایست متناسب با اصول سئو برنامه نویسی شده باشد. تصاویر، عناوین، تگ های html و هرگونه محتوایی که درج می شود باید اصول سئو مربوط به آن نیز رعایت شود.

جمع بندی

با توجه به مواردی که بیان شد، یک پورتال موفق دانشگاهی صرف نظر از اینکه متعلق به دانشگاهی بزرگ یا کوچک، معروف یا غیرمعروف باشد، می بایست برای افزایش سطح دانش عمومی جامعه تلاش کند. بدیهی است که دانشگاه های زیادی در داخل و خارج از کشور برای این موضوع برنامه ریزی کرده اند. وبومتریک شاخص هایی برای موارد مذکور در نظر گرفته است که با رعایت این شاخص ها می توان در محیط وب تولید محتوا کرده و به نوعی بتوان با نشر محتوا، سطح عمومی دانش جامعه را افزایش داد.

مقالات مرتبط

پورتال یا پرتال؟ بالاخره کدام صحیح است!

بازاریابی ایمیلی یا ایمیل مارکتینگ چیست؟

پورتال سازمانی، راهکاری هوشمند برای شهرداری ها و سازمان ها

خرید پورتال سازمانی گران یا راه اندازی cms رایگان!